Mijn vrienden appen continu tijdens het eten. Is dat oké? Ontdek het in dit blog.
Dit is een hoofdstuk uit Niet appen tijdens het eten. Je kan het boek hier bestellen.
Post uitruimen tijdens etentje
Eindelijk weer een avondje uit in een goed restaurant. Maandenlang keek dit stel ernaar uit. De vrouw bestudeert aandachtig de menukaart. ‘Schat, waar denk jij aan? Zullen we wat gerechten delen?’, vraagt ze. De man vist ineens een stapel post uit zijn tas. Hij legt de post op tafel, scheurt de enveloppen een voor een open en leest de brieven aandachtig. Al zuchtend gaat hij verder tot de laatste brief geopend is. Vervolgens pakt hij een notitieblok, slaat een bladzijde om en gaat driftig schrijven. ‘Liefje, moet dat per se nu? We zouden toch gezellig uit eten gaan!’
Een lastig voor te stellen scenario? Zo doen we dit dus dagelijks, maar dan online. Op onze telefoons lezen, sorteren en beantwoorden we onze post. Als we even bij het stoplicht staan, in de trein zitten of achteloos lopend op straat. Het lezen van zogenaamd urgente appjes, notificaties of mails op je mobiel is een gewoonte die er niet makkelijk uit te slaan is. In plaats van verbinding te maken met onze disgenoten, kiezen we liever voor het verlangen naar een vluchtig bericht, hopend op een dopamineshot. Maar was het doel van de avond niet om de verbinding te zoeken, bij te praten, om te lachen, om te horen hoe het met een ander is? Of dineren we liever met een virtuele tafelgenoot die de aandacht vraagt, krijgt en het ‘echte gesprek’ hiermee vertraagt?
Virtuele, ongenode gasten
Hoe heurt het eigenlijk: is het beleefd om te appen of te mailen tijdens het eten? Nee, het is onbeleefd. Houd de telefoon in je tas of jas, zodat je aandacht voor elkaar hebt. Ook facetimen en uitgebreid bellen in een restaurant is niet beleefd – tenzij het urgent is. Daar valt een uitgebreide beschrijving van de wijnen en spijzen aan een vriend/vriendin in een andere tijdszone, of een slaapliedje zingen voor de kinderen, niet onder.
In dezelfde categorie: uitgebreid foto’s maken van je eten. Een avondje in een restaurant is bedoeld om je zintuigen te strelen, niet om je telefoongeheugen te vullen. Een of twee foto’s voor de herinnering, voilà, leuk voor de heb. Het gaat te ver om op een Erwin-Olaf-achtige manier close-up alle hoeken van het gerecht te benaderen. Niet leuk voor je disgenoot, tenzij je er een plakboek van maakt, ga je die foto’s nooit meer bekijken. Nobody said: ‘Weet je nog die carpaccio die we hadden in die bistro van drie jaar geleden op dat bedje met rucola en parmezaan? ‘Nee niet echt meer, fris mijn geheugen eens op en laten we de foto’s er nog even bijpakken.’
Perfecte horeca-storm
Waarom maken we toch zo graag foto’s van cappuccino’s met een hartje – jawel, de barista heeft vast een oogje op me – of schieten we graag het perfect plaatje van de wijn naast het brood? Eerdere generaties namen niet hun kodak-camera’s mee om gerechten te fotograferen, waarom de Millennials en Gen-Z’s wel? NRC-journalist en millennial-expert Jonas Kooyman, bekend van zijn nieuwsbrief De Havermelkelite, deelt zijn inzichten.
‘De trend dat we massaal ons eten fotograferen op social media én de horeca-hausse (een explosie aan nieuwe koffiebars, brunch-zaken en restaurants) van de afgelopen jaren vormen samen een soort ‘perfect storm’. Van oudsher is eten een manier geweest om je te onderscheiden van andere groepen in de samenleving. Met wat je eet en wáár je eet, draag je een bepaalde identiteit uit. Plaats je een foto van je glas natuurwijn en small plates in dat net geopende tentje waar je wekenlang van tevoren moet reserveren, dan draag je status uit. Zo laat je zien dat je goed geïnformeerd en op de hoogte bent van waar je op dat moment moet zijn.’
Appen tijdens het eten
Voor altijd vast aan die shit-telefoons met knipperende meldingen aan tafel, dat kan toch ook anders? Gelukkig voorspelt Jonas dat het einde van deze trend nabij is. ‘De ‘Instagram gets the first bite’-trend is al een paar jaar op zijn retour. Ook omdat dit compleet is uitgemolken door horecazaken waarvan het interieur en de borden gemáákt zijn om te fotograferen (denk aan: pastelkleuren, veel daglicht, neon aan de muur.) De culinaire voorhoede moet hier niks van hebben en wil ook liever geen oppervlakkige influencers in hun zaak hebben. Anti-Instagram-restaurants willen dat het weer om de smaak van het eten draait, het moment zelf – dus is het licht gedimd en de inrichting juist niet zo gelikt. Tegelijk is dat natuurlijk ook een mooi PR-verhaal, waar andere restaurants weer op zullen inhaken.’
Zoals elke beweging is er ook hier een tegenbeweging. Krijgt de Instagram-paparazzi een tegenpool? Jongeren die het niet erg vinden om een sticker op de camera van hun telefoon te plaatsen, zoals in de Berlijnse club Berghain gebeurt (zie ook hoofdstuk 17 over filmen in een club of concertzaal). Wacht ons een groep die juist wel graag in het moment wil leven? Jonas Kooijman: ‘Wat mij opvalt is dat het onder de begin-twintigers van nu, generatie Z, juist een trend is om expres lelijke foto’s van je bord te maken, als het al half is opgegeten bijvoorbeeld. Dat vind ik een positieve ontwikkeling: in plaats van dat hele gelikte plaatje symboliseert dit een lichtere manier van in het leven staan. En sowieso: wanneer kijk je foto’s terug van je eten? Die verdwijnen toch vaak in de krochten van je telefoon.’
Vuistregels
- Laten we de volgende standaardafspraak hanteren: de telefoon blijft in de tas, broekzak of jas. Een telefoon waar continu knipperende berichten uitkomt, verstoort het gesprek en lekt energie en aandacht weg uit het gesprek. Denk aan je bedoeling en intentie voor de avond. Als je doel is om bij te kletsen en tijd met elkaar door te brengen, houd je dan ook aan die insteek.
- Niet facetimen of uitgebreid gaan bellen met anderen (daar vallen dus ook je kinderen onder). Ga even naar een andere ruimte of naar buiten als het echt urgent is, bel ze later terug of nodig ze uit voor een volgende keer.
- Een oplossing is de niet storen-stand op zowel iPhone en Android. Met deze functie worden alle meldingen en inkomende gesprekken uitgeschakeld. Mocht je een belangrijk telefoontje verwachten, van bijvoorbeeld de oppas, dan kan je een uitzondering instellen voor een specifiek nummer. Of je laat het nummer van het restaurant achter, zo ben je alsnog bereikbaar in geval van nood.
- Als je vrienden het echt lastig vinden om zich hieraan te houden, voeg dan een regel of spelelement toe. De eerste die (onnodig) de telefoon checkt betaalt het etentje. Hoe urgent is het telefoongebruik dan nog?
- Voor thuissituaties zijn er hulpmiddelen bedacht, die je kan helpen om een etentje telefoonvrij te houden. Leg meerdere mobiele telefoons in de hippe kaasstolp, bijvoorbeeld van het merk Stolp. Of ga honderd procent offline met de hardware van Unpluq. Een grappige gadget is Amy the Plate, een keramieken bord met een ingebouwde smartphone houder. Je moet je bord omkieperen om hem weer te gebruiken.
- Een of twee foto’s van je eten maken is prima, maar maak er geen fotoshoot van.
Dit is een hoofdstuk uit Niet appen tijdens het eten. Je kan het boek bestellen via deze pagina.
Organiseer je binnenkort een bedrijfsevent, congres, personeelsdag of seminar? Hier vind je meer info over de lezing (en quiz) over digitale etiquette.
