Skip to main content

Katie Harbath werkte bij Facebook en doet in een opiniebijdrage in The New York Times een boekje open over haar voormalige werkgever. Facebook blijkt niet in staat om veilige verkiezingen te waarborgen. Wat betekent dat voor onze gemeenteraadsverkiezingen?

Facebook nodig om verkiezingen te winnen

Even een stukje geschiedenis. De Trump-campagne gebruikte gegevens van 50 miljoen Facebook-gebruikers om hun stemgedrag te beïnvloeden. Maar Trump was niet de eerste president die slim gebruik maakte van kiezersdata. Ook Obama wist zijn herverkiezing in 2012 te bewerkstelligen door kiezers heel gericht te benaderen via Facebook. Het gericht targetten van ‘kansrijke swingers’ werd zo intensief aangepakt dat men het zelfs had over ‘georganiseerde stalking op reusachtige schaal‘.

Trump ging in zijn werkwijze veel verder dan Obama, maar werd ook eindeloos feller bekritiseerd dan Obama. Dat kan deels verklaard worden door de veranderende tijdgeest: in 2012 leek Facebook nog cool, pas later zag men Big Tech voor wat het echt was. En Trump is in Europa natuurlijk minder populair dan Obama, dus zijn we kritischer op Trump. Maar toch: een verkiezing winnen zonder digitale handigheden is dus haast onmogelijk.

Facebook investeert in modereren van content

Facebook stelt niet alleen kiezersdata beschikbaar voor politieke doeleinden, het is ook een doorgeefluik van content. Een veelgehoord misverstand over platformen als Google en Facebook: ze zijn niet verantwoordelijk voor de content die er geplaatst wordt, want het zijn platformen die neutraal moeten blijven. Een begrijpelijke gedachte, maar ook een misverstand. Een platform is niets anders dan een digitaal tussenpersoon, die daarmee ook verantwoordelijk is voor de content die het ‘doorgeeft’.

Facebook investeerde dan ook miljarden in het modereren van posts en Facebook-groepen. Hannah Bervoets schreef een roman over hoe zwaar dat werk moet zijn: Wat wij zagen. Aanrader. Ook tijdens de verkiezingen van 2016 zijn er acties ondernomen tegen Russische trollenfabrieken, die 126 miljoen Amerikanen blootstelden aan nepnieuws.

Kan Facebook veilige verkiezigen garanderen?

Harbarth beschrijft dat het niet alleen nodig is om trollenfabrieken aan te pakken. Het is volgens haar ook belangrijk om voldoende werknemers in dienst te hebben die de lokale taal spreken, zodat content goed gemodereerd wordt. Een snel zoekrondje op LinkedIn wijst op 72 Nederlandse werknemers bij Meta, waarvan het gros marketingfuncties bekleedt. Zal dat genoeg zijn om ervoor te zorgen dat er geen nepnieuws verspreid wordt tijdens de gemeenteraadsverkiezingen?

Gemeentes krijgen steeds meer verantwoordelijkheden. Waarom zouden kwaadwillende politici geen nepnieuws inzetten om te scoren tijdens verkiezingen? Je voelt ‘m al aankomen: er moet beleid komen om te bepalen wat grensoverschrijdend is of welke content in strijd is met grondrechten. Gaan 72 Nederlandse Meta-marketeers dat oplossen? En hoeveel budget is hiervoor beschikbaar als de beurswaarde van het bedrijf met 25 procent daalt?

Wil je verder lezen over digitale balans? Dit thema komt ook aan bod in de gids voor digitale etiquette Niet appen tijdens het eten. Je kan het boek bestellen via deze pagina.

Organiseer je binnenkort een bedrijfsevent, congres, personeelsdag of seminar? Hier vind je meer info over de lezing (en quiz) over digitale etiquette.