Wie zich het beste kan aanpassen, heeft de grootste kans om te overleven. Darwinisme is niet alleen een pijnlijke realiteit voor de (naar schatting) vierentwintig diersoorten die dagelijks uitsterven, het is ook de realiteit voor de social mediaplatforms die we elke dag gebruiken. Daar hebben wij overigens meer last dan profijt van.
Meer dan een miljard mensen loggen dagelijks in op TikTok. Er is al veel geschreven over het Chinese videoplatform, dat volgens ChristenUnie-politicus Don Ceder en tech-journalist Alexander Klöpping verboden zou moeten worden. Kinderen zijn gek op TikTok omdat het ze elke (halve) minuut een nieuw filmpje voorschotelt en elke nieuwe video nog beter aansluit op hun smaak. Daarom brengen kinderen gemiddeld zo’n anderhalf uur per dag door op het platform.
Schermtijd zou niet het enige probleem zijn. Het populaire en verslavende TikTok-algoritme zou de Chinese Communistische Partij een propagandakanaal geven met ongekende mogelijkheden. Het valt op dat we niet altijd zo kritisch zijn op buitenlandse technologie. Beïnvloeding door een Chinees overheidsalgoritme deugt niet, maar geen haan kraait naar het nepnieuws op Facebook en Instagram, dat ons de Brexit, Trump en de bestorming van het Capitool bracht.
Over Instagram gesproken: het platform doet er alles aan om de succesformule van veelbelovende concurrenten te kopiëren. Eerder ‘leende’ het van Snapchat door Stories (Snaps) mogelijk te maken, berichten die na een dag verdwijnen. In navolging van de korte TikTok-filmpjes lanceerde Instagram ‘Reels’ en YouTube ‘Shorts’. Darwinisme in de digitale praktijk: TikTok scoort met korte video’s, dus kijken andere platformen hun korte-filmpjes-kunstje af. De internetgebruiker (iedereen geboren na 1900) is gezegend met de keuze uit drie platformen met verslavende, korte video’s. De vrije markt als broedplaats voor innovatie, klaar om elk probleem op te lossen met baanbrekende uitvindingen.
Het ene bedrijf bedenkt een nieuwe truc om ons nog meer schermverslaafd te maken, de andere bedrijven nemen het gretig over om bij te blijven in de strijd om onze aandacht. We staan machteloos tegen dit digitaal darwinisme, tenzij we bereid zijn om ook om onze aandacht te vechten. Laten we investeren in digitale zelfverdediging voor de allerjongsten. Het is tijd om nieuwe generaties niet alleen te leren zwemmen, fietsen en oversteken, maar ook hoe ze meer uit hun dag halen dan eindeloos swipen, scrollen en liken. Of dat nou op een Chinese of Amerikaanse app is.
