Skip to main content

Technologie verandert onze maatschappij. Welke vier trends gaan ons doen en laten komend jaar vormgeven? Dit is mijn educated guess: het einde van optimalisatie, angst voor algoritmes, een wedloop om de waarheid en het midden raakt nog meer murw.

1. Einde van optimalisatie

Gaan we komend jaar ophouden met het optimaliseren van onze agenda? Na jarenlang Grip, talloze tips timemanagement en ‘10.000 stappen per dag’ zou 2022 wel eens het einde kunnen zijn van dit productiviteitsfetisjisme. Weg met Strava, het uitknijpen van onze productiviteit en eindeloos meten (zonder daadwerkelijk iets te weten).

Na jarenlange lockdowns, waarin we van online meeting naar zoom-conference holden, willen we in 2022 meer ruimte voor spontaniteit en creativiteit, want dat is wat ons mens maakt. Ceativiteit en spontaniteit vallen nou juist niet te plannen of optimaliseren, maar gebeuren. Noem dit gerust een vorm van digitaal minimalisme – en zie dit absoluut als een goed voornemen voor het nieuwe jaar.

2 Angst voor algoritmes

De Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid waarschuwde de overheid dat er meer regels moeten komen voor het gebruik van AI. We leven in een wereld waarin algoritmes bepalen wie een toeslag krijgt en wie niet, maar we lijken de controle over die algoritmes steeds meer te verliezen. We snappen simpelweg niet hoe onze algoritmes werken, wat toezicht – ahum – een uitdaging maakt.

Hetzelfde gebeurt op social media; wie stelt onze timeline (en dus onze kijk op de wereld) samen? We eisen meer controle op algoritmes, dus strengere wetgeving. Anders krijgen we een dystopische werkelijkheid zoals in Black Mirror of de must-read roman De Onvolmaakten van Ewoud Kieft.

3. Wedloop om de waarheid

Deepfakes worden slimmer, beter en breder beschikbaar. Wie herinnert zich nog de video van de Correspondent, waarin Mark Rutte eindelijk klimaatbeloftes leek te doen? Deze technologie gaat ook door minder betrouwbare partijen ingezet worden. Deep fakes lijken me uitermate geschikt om nepnieuws te verspreiden tijdens de gemeenteraadsverkiezingen komend jaar (dit is geen call to action).

https://www.youtube.com/watch?v=a95O4JsMBHQ

Mijn (voorzichtige) voorspelling: komende jaren ontstaat er een wedloop om de waarheid, waarin we technologie nodig hebben om deepfakes en nep-profielen te herkennen. Wat begon als spel met grappige gimmicks en memes, blijkt een dystopische realiteit te worden. Zie ook het boek Echt Nep van oa Menno van Doorn.

https://www.youtube.com/watch?v=QOhyr9mrds0

4. Midden raakt murw

Je moet links of rechts zijn, wappie of sheople, je bent voor of tegen de QR-code. Of je baalt dat Meiland ‘gecanceld’ is of je bent een Islam-knuffelaar. De wereld is niet zo zwart-wit, maar doordat media (zoals talkshows) steeds vaker twee extremen tegenover elkaar zetten, raakt het midden steeds meer murw geslagen. We worden daarbij bevestigd in ons eigen gelijk door filterbubbels en echoputten op social media. En daarmee polariseren we alleen nog maar meer.

Zonde, want er is meer dat ons bindt dan onderscheidt. De meeste Nederlanders zijn geen fan van Hugo de Jonge, maar vinden de oorlogsvergelijkingen van pseudo-historicus Baudet ook onkies. Dat soort saaie nuances leveren geen clicks of kijkcijfers op, dus is het niet interessant genoeg om een podium te bieden of te liken en sharen. Tja. Komend jaar – en de jaren daarna – raakt het midden nog meer murw geslagen. Zonde.

Vond je dit interessant? Je kan verder lezen in de boeken die ik over technologie heb geschreven – en ik vertel graag meer over dit onderwerp tijdens een lezing.

Leave a Reply