Skip to main content

Als je in de technologie sector werkt, is de kans groot dat je Eric Ries kent. Hij schreef de bestseller Lean Startup, de bijbel voor elke startup-founder. Tien jaar nadat Ries zijn Lean Startup uitbracht, kwam hij tot inkeer en lanceerde hij de Long-Term Stock Exchange. Dit idee kan de wereld veranderen. Ten goede.

Tijd voor lange termijn visie op technologie

“Men hield van het idee van de jonge goeroe die ze zou leren hoe tech-bedrijven werken”, blikt Ries terug in een podcast-interview op zijn vroege succes. Zijn boek werd meer dan een miljoen keer verkocht en is in dertig talen vertaald. Daardoor toerde hij de wereld rond en sprak hij talloze managers. Hij schrok van de manier waarop veel bedrijven werken. “Hoe vaak klaagt men niet over de kwartaalresultaten en de slaafsheid waarmee bedrijven van kwartaal tot kwartaal worden geleid? Ze missen de mogelijkheid om op lange termijn te investeren, bijvoorbeeld in hun werknemers.”

Dat bracht hem op een gedachte-experiment: “Stel je voor dat de beloning van elke CEO bepaald wordt door de waarde van het bedrijf – over 10 jaar. Dus ze leven de komende 10 jaar in armoede, maar dan zouden ze een enorme beloning ontvangen als het bedrijf er over tien jaar goed voorstaat. Dan zouden ze toch wel in actie komen voor de klimaatcrisis en investeren in gemeenschappen? Dan gaan ze met stadsbestuurders aan tafel, om te bespreken hoe ze hun personeelsbestand kunnen uitbreiden zonder de stad onbetaalbaar voor anderen te maken. Of bedenken hoe ze nieuwe technologie uitvinden, die de planeet niet vernietigt. Het enige probleem: dat kost tijd. Dus, hoe geef je een bedrijf meer tijd? Je verandert de stimulans. Met een zogenoemde Long-Term Stock Exchange.”

Beurs voor lange termijn

Waarom zo’n Long-Term Stock Exchange nodig is? “We hebben niet de instituties die we nodig hebben om de 21e eeuw te overleven. Ik denk niet dat de status quo onhoudbaar is. Dus het is erop of eronder, zoals ze zeggen. Ik hoop dat dit mensen zal inspireren om de stappen te nemen die nodig zijn.” In 2019 kreeg Ries de benodigde vergunning; de Long-Term Stock Exchange (LTSE) is een geregistreerde aandelenbeurs in Amerika, zoals de NASDAQ dat ook is.

Bedrijven worden op de LTSE aan hogere eisen onderworpen, zoals een langetermijnfilosofie, zorg voor hun werknemers, gemeenschap en het milieu. “Zo weet je zeker dat ze rekening houden met stakeholders, de impact meten die ze op hen hebben en niet alleen voor hun aandeelhouders zorgen. Als ooit wordt ontdekt dat een product schadelijk is, verslavend of hun klanten depressief maakt, dan komen ze in actie.”

Betere technologie

Daarmee is het bruggetje naar Big Tech snel gemaakt. Grappig genoeg zijn bedrijven als Meta (Facebook en Instagram), Apple, TikTok en YouTube groot geworden met de technieken uit Lean Startup. Hun succes inspireert managers van meer traditionele bedrijven om ook met de methodes van Eric Ries aan de slag te gaan. Maar wat zou er gebeuren als ze met zijn nieuwe gedachtegoed aan de slag zouden gaan – zouden kiezen voor een Long-Term Stock Exchange? Die vraag stelt (en beantwoordt) Tristan Harris van het Center for Humane Technology in de Your Undivided Attention Podcast.

“Neem Apple. Apple houdt momenteel 30% van de inkomsten van een app in de App Store en geeft 70% aan de ontwikkelaar. Wat als Apple morgen bedrijven wil stimuleren die goed zijn voor de lange termijn. Ze formuleren een aantal maatstaven voor wat ‘goed voor de lange termijn’ betekent. Hoe beter je aan die maatstaven voldoet, hoe meer je beloond wordt. En hoe verslavender je app, hoe minder je verdient. TikTok kan vandaag succesvol lijken, maar als Apple kosten voor het gebruik van de app gaat rekenen, dan schrikt dat investeerders af.”

Oke, en wat betekent dit voor mij?

Er zijn nog niet erg veel bedrijven aan de LTSE genoteerd en ik schat de kans ook niet erg groot in dat Apple er een notering aanvraagt. Laten we het niet afdoen als irrelevant idee. Als wij (consumenten, burgers, werknemers die pensioen opbouwen) onze pensioenfondsen onder druk zetten en eisen dat ze alleen nog beleggen in bedrijven aan de LTSE, dan is verandering mogelijk. Laten we hopen dat het de grootste beurs wordt en op die manier de technologiesector verandert en verbetert.

Ondertussen heeft het weinig zin om te wachten tot bedrijven als Apple, Meta en Google zich gaan richten op de lange termijn belangen van de maatschappij. We moeten zelf in actie komen. Door onze aandacht terug te veroveren op de digitale platformen die we elke dag gebruiken. Hoe? Was er maar een handige workshop die je daarbij helpt.