De VVD wil TikTok verbieden. In Het Parool leg ik uit waarom het halfslachtig en hypocriet is om dit platform in de ban te doen.
Succes van TikTok
De VVD verliet recent het social mediakanaal TikTok en sluit niet uit dat het een verbod van het platform zou steunen. Dat is niet alleen een wat halfslachtig statement, maar ook hypocriet. Wie TikTok zegt, moet ook Instagram, Facebook en YouTube zeggen.
Meer dan een miljard mensen loggen dagelijks in op TikTok. Er is al veel geschreven over het Chinese videoplatform en het is zelden positief. Zo riep de gelegenheidscoalitie van ChristenUnie-politicus Don Ceder en tech-journalist Alexander Klöpping eerder al op tot een verbod van het platform. De slechte reputatie is niet onverdiend: eerder werd bekend dat journalisten die over het platform schreven, gevolgd werden door werknemers van TikTok. Griezelig.
Digitale evolutie
Waar komt het succes van TikTok eigenlijk vandaan? Kinderen zijn er gek op omdat het ze elke (halve) minuut een nieuw filmpje voorschotelt en elke nieuwe video nog beter aansluit op hun smaak. Daarom brengen kinderen gemiddeld ongeveer anderhalf uur per dag door op het platform. Daarmee laat TikTok de concurrentie ver achter zich.
Concurrenten apen de succesformule van TikTok inmiddels na. In navolging van de korte TikTokfilmpjes lanceerde Instagram ‘Reels’ en YouTube ‘Shorts’. Noem het darwinisme in de digitale praktijk: het is een kwestie van aanpassen of uitsterven. Bedank Silicon Valley voor de keuze uit drie platforms met verslavende, korte video’s. De vrije markt als broedplaats voor innovatie, klaar om elk probleem op te lossen met baanbrekende uitvindingen.
Gevoel van ongemak
Schermtijdoverdosis is overigens niet het enige probleem van TikTok. Het populaire en verslavende TikTokalgoritme zou de Chinese Communistische Partij een propagandakanaal geven met ongekende mogelijkheden. En de data van gebruikers zijn ook niet veilig, zo waarschuwen experts. “Realiseer je dat ze in je hele telefoon kunnen kijken en alles kunnen zien. Dan wordt het wel eng,” aldus een VVD-kamerlid.
Op deze (en overige) bezwaren is weinig af te dingen. Onze gegevens zijn niet veilig op TikTok, we raken verslaafd aan de korte video’s die steeds beter inspelen op onze voorkeuren en we voelen ons ongemakkelijk met de contentmoderatie van het platform. Wie bepaalt wat online mag blijven staan, hoe bepaalt het algoritme welke content viraal gaat en hoe zorgen we ervoor dat er geen nepnieuws bij burgers terechtkomt?
Selectief geheugen
Het valt op dat we niet altijd zo kritisch zijn op buitenlandse technologie. Beïnvloeding en privacy-inbreuk door een Chinees overheidsalgoritme deugt niet, maar geen haan kraait naar het nepnieuws op Facebook en op Instagram dat ons de Brexit, Trump en de bestorming van het Capitool heeft gebracht. Wie herinnert zich nog de handel in Facebookdata, het Cambridge Analyticaschandaal en de hoorzittingen in de VS met de directeuren/oprichters van Amerikaanse techbedrijven? Hebben we echt zo’n kort geheugen? Chinese privacy-onvriendelijke tech: slecht – Amerikaanse privacy-onvriendelijke tech: goed.
Waar komt de spierballentaal van de VVD over TikTok vandaan? De partij presenteert zich als partij van ‘law and order’ en ziet in TikTok een kans om zich te profileren. Veiligheid, maar dan digitaal. Tja. de laatste jaren weet de VVD op dit dossier bepaald geen potten te breken. Zie ook: de Teevendeal, het uitkleden van de sociale advocatuur, het afbrokkelen van de rechtsstaat en de meeste integriteitsaffaires van alle partijen.