Dinsdag 19 september gaat er een nieuw Nederlands seizoen van Married at First Sight: Match or Mistake van start. Waarom is het programma over uithuwelijking zo populair? En hoe kan dat, als er tegelijkertijd nog nooit zoveel mensen zijn geweest die een dating-app gebruiken om een partner te vinden? Welke rol speelt technologie in deze ontwikkeling?
Dating-apps steeds populairder
We swipen ons namelijk steeds vaker naar een nieuwe relatie. Je bent vast wel bekend met apps als Tinder, Happn en Bumble – en wellicht het (fun fact) uit Nederland afkomstige Inner Circle, dat inmiddels op alle continenten actief is. Er zijn wereldwijd trouwens zo’n 8.000 apps en sites waarop online gedatet wordt door meer dan 300 miljoen mensen. Jaarlijks groeit het aantal mensen dat online date met zo’n tien procent. Afgelopen jaar verdiende de technologie-bedrijven achter dating-apps zo’n vijf miljard dollar. Online daten is dus big business.
Het succes van dating-apps komt, volgens mij, omdat we ons leven steeds meer organiseren op basis van optimalisatie en efficiëntie. Daar speelt moderne technologie op in. We staan niet meer in de rij, maar bestellen online. Een dating-app geeft de illusie van invloed – of zelfs controle. Je hebt een perfect overzicht van alle kandidaten, dus kan de perfecte keuze maken. Ik herinner me een oud-klasgenote die, na een paar weken swipen, verschillende ‘rondes’ organiseerde om te ontdekken wie van het twintigtal kandidaten de meest geschikte partner was. Zou haar vriendje weten dat hij zijn relatie te danken heeft aan deze sollicitatie-achtige procedure?
Uithuwelijking op tv
Aan de ene kant vertrouwen we vaker dan ooit op datingapps om een partner te vinden. Diametraal daartegenover staat uitgehuwelijkt worden op tv; plat gezegd de opzet van Married At First Sight. Het programma wordt inmiddels in zo’n 25 landen uitgezonden en wordt in Nederland door ongeveer een miljoen mensen bekeken.
Hoe het programma werkt? Experts koppelen vrijgezellen aan elkaar, die elkaar voor het eerst zien tijdens hun bruiloft. Tijdens het ‘experiment’ worden de bruidegoms en bruiden gecoacht door onder meer psychologen en relatie-deskundigen, na een paar maanden hakken ze de knoop door of ze bij elkaar blijven of scheiden. Bij het laatste seizoen van Married at First Sight: Match or Mistake deden er zes stellen mee, één daarvan is nog getrouwd.
Alles gebeurt tegelijkertijd
Het is verbazingwekkend dat dating-apps steeds populairder zijn en er tegelijkertijd een programma over uithuwelijking seizoen na seizoen verlengd kan worden. Hoe kunnen die twee tegenstrijdigheden naast elkaar bestaan? Daar zijn volgens mij drie redenen voor.
1: Technologie biedt oneindige keuze, dat werkt verlammend
Iemands achtergrond doet er steeds minder toe op de liefdesmarkt. Voor het eerst in de geschiedenis kan bijna iedereen met bijna iedereen trouwen. Via handige apps kan je daarbij bijna elke vrijgezel vinden. Het hebben van veel ongeveer even goede opties is mentaal uitputtend, beschrijft Alvin Toffler in zijn boek Future Shock.
Elke optie moet volgens Toffler worden afgewogen tegen alternatieven om de beste te selecteren. (Noem het Tinder-FOMO). Hoe meer keuze iemand heeft, hoe meer druk, verwarring en mogelijk ontevredenheid over de gemaakte keuze. Kleinere keuzes leiden tot meer tevredenheid en minder spijt. Misschien is je laten matchen door experts zo gek nog niet.
2: In onze cultuur is alles liefde
We groeien we op met verhalen die ons leren dat een liefdesrelatie een fundamenteel onderdeel is van geluk. Simba wordt pas Leeuwenkoning als hij samen is met Nala, 208 afleveringen volgen we hoe Ted de moeder van zijn kinderen leert kennen en de Zeemeermin vindt een partner belangrijker dan het vermogen om te praten. Tja. Verkering blijkt de brandstof van geluk, dus doen we er alles voor.
Daten via een app en uithuwelijking zijn op hun eigen manier vernederend. Of je moet je telkens introduceren aan nieuwe kandidaten alsof je solliciteert, of je moet onder ogen komen dat je eigen datevermogen tekortschiet. En toch doorstaat de moderne mens het steeds vaker. Omdat voor liefde geen rivier te breed of te hoog is, zoals het liedje gaat.
3: Technologie zorgt ervoor dat we frictie ongewend raken
Frictie is de weerstand en het ongemak dat we dagelijks ervaren, bijvoorbeeld als je even in de rij staat of kennismaakt met een vreemde. We bannen dankzij slimme technologie frictie steeds vaker uit ons leven, bijvoorbeeld door boodschappen, eten of kleding te bestellen – of online te daten. Zonde, want die frictie leert ons veel over wie we zijn en wat we nodig hebben in een relatie, aldus relatie-expert Esther Perel.
Gemak dient de mens. Waarom zou je nog iemand aanspreken (en mogelijk afgewezen worden) als een app die frictie wegneemt? Waarom zou je nog met iemand op date gaan, als je ook uitgehuwelijkt kan worden? Zijn we vergeten dat alles van waarde die waarde krijgt doordat we ons ooit afvroegen: is dit de moeite waard? Zoals het vinden van een partner natuurlijk meer is dan het bestellen van een nieuw truitje, dat je met hetzelfde gemak terugstuurt naar de webshop (of kan ghosten). Nou maar hopen dat de kandidaten van Married At First Sight: Match or Mistake niet zo snel de handdoek in de ring gooien.
