Hieronder vind vijf onmisbare principes voor tech-etiquette, zodat je altijd weet hoe het heurt in het digitale tijdperk.
Dit is een hoofdstuk uit Niet appen tijdens het eten. Je kan het boek hier bestellen.
Dertig tech-etiquette vraagstukken
In Niet appen tijdens het eten behandelen we dertig etiquette-vraagstukken. Hopelijk inspireren ze je om je ook online vriendelijk en sociaal op te stellen. We hopen dat je er bij stilstaat dat jij nog steeds de maatschappij bent en je een verschil kan maken door bewuster met technologie om te gaan.
Dat klinkt misschien wat conservatief voor wie veel online is en zich verheugt op een leven in de Metaverse (de virtuele realiteit waarin we straks misschien vergaderen en concerten bezoeken), maar we geloven dat onze tips juist voor de digitale voorhoede relevant zijn. Wie veel online is, heeft veel profijt van digitale etiquette. Je zou het ook om kunnen draaien: we zijn al tientallen jaren online en we hebben het nu pas over prettige, online omgangsvormen. Dat is best laat, eigenlijk.
Wie weet loop je nu of in de toekomst tegen etiquette-vraagstukken aan die we niet behandelen in dit boek. Daarom hebben we vijf digitale principes opgesteld, die je richting geven als je twijfelt over de juiste omgangsvorm. Je kan elke (huidige en toekomstige) situatie toetsen aan deze digitale principes. Ze zorgen ervoor dat je je niet asociaal gedraagt en het dagelijks, sociaal verkeer zo soepel als mogelijk verloopt. Ook als dat sociaal verkeer over een poosje verloopt via een app die nu nog niet uitgevonden is.
Stel jezelf deze vragen over tech-etiquette
De vijf vragen die je jezelf kan stellen als je twijfelt of je je beleefd opstelt, zijn:
– Zou ik dit offline ook doen?
– Kan dit ook zonder technologie?
– Breng ik mezelf of anderen in gevaar?
– Houd ik genoeg rekening met anderen?
– Zou ik zelf zo behandeld willen worden?
Zou ik dit offline ook doen?
We hebben allemaal bepaalde ethische regels, normen en waarden, voor het dagelijks leven. Die regels gelden als het goed is niet alleen offline, maar ook online. Je vindt dat mensen aardig voor elkaar moeten zijn, dus als je met iemand in gesprek bent, ruim je niet je postvak uit. Waarom zou je dan wel appen of mailen tijdens het eten? Je scheldt niet iemand verrot als je het niet met iemand eens bent. Waarom escaleren discussies online dan zo vaak?
Omdat we denken dat we ons online anders kunnen gedragen dan offline, aangezien we de ander niet ‘in het echie’ zien en ons online masker op hebben. Achter of via een scherm zijn we asocialer en individualistischer. Wees vasthoudend en stel jezelf altijd de vraag: zou ik dit ook face-to-face doen? Zou ik echt tijdens een vergadering een brief schrijven aan mijn vrienden? Zou ik de hele avond door een sleutelgat mijn oppas in de gaten houden? Als het antwoord nee is (en dat zou het moeten zijn), dan zou je dat ook niet online moeten doen.
Kan dit ook zonder technologie?
Je kan een camera in je huis plaatsen om je huisdier in de gaten te houden. Je kan alles online bestellen. Je kan 24 uur per dag naar je scherm kijken. Je kan grote live events (bruiloft, geboorte en begrafenis) met een digitale kaart aankondigen. Je kind kan de hele dag gamen. Of vloggen. Je kan foto’s en video’s online zetten van je kind zodat je zelf likes vergaart. Op zoek naar een partner, een baan, zingeving, mentale rust of een maaltijd? Geen nood: ook daar is een app voor. Maar maakt ons dat gelukkiger?
Vraag je af of technologie nodig is of dat je het ook zonder af kan. Zo blijft er meer ruimte over voor ontmoetingen met vreemden, mysterie, spontaniteit en verveling. Kortom: alles wat ons mens maakt en het leven de moeite waard maakt. We scrollen dagenlang door timelines op zoek naar afleiding, terwijl we veel gelukkiger worden als we met onze aandacht bij het etentje zijn. Moet je online een boormachine huren via een slim platform of zou je ook kunnen aankloppen bij je buren – zodat je die, god verhoede, eens zou leren kennen? Met andere woorden: klik, scroll, swipe, bestel en stream met mate.
Breng ik mezelf of anderen in gevaar?
Ben je wel voorzichtig genoeg? Zoals je een huissleutel hebt en je kostbare bezittingen niet laat rondslingeren maar veilig opbergt, zou je ook zo moeten omgaan met je digitale bezittingen. Het is tijd voor een goed wachtwoordbeheer en/of het gebruik van tweestapsverificatie.
Zorg ervoor dat je geen onnodige privacyrisico’s loopt door niet al je informatie online te delen. Respecteer de privacy van anderen, bijvoorbeeld door vrienden niet te taggen in foto’s, niet zomaar foto’s van je kinderen te posten of je date niet te uitgebreid te googlen. Denk ook na over je digitale erfenis: wie krijgt toegang tot welke data na je overlijden?
Houd ik genoeg rekening met anderen die ik niet zie?
Wie betaalt de kosten voor het gratis bezorgen van eten? De bezorgers. Wie betaalt de kosten voor gratis retourneren van je stofzuiger? De magazijnmedewerkers. Doe wat goed is voor het milieu en de maatschappij. Koop niets bij bedrijven die magazijnmedewerkers uitbuiten (zoals Amazon of Bol) en bestel geen eten bedrijven die hun bezorgers als ‘zzp-ers’ behandelen (Uber Eats).
Tijdens een concert staan er ongetwijfeld mensen achter je; verpest hun concert-ervaring niet door het complete concert vast te leggen op je telefoon. Kijk verder dan je neus lang is. Er zijn in deze steeds digitalere wereld altijd mensen die je over het hoofd kan zien. Probeer daar bij stil te staan.
Zou ik zelf zo behandeld willen worden?
Wat jij niet wil dat jou geschiedt, doe dat ook een ander niet. Zo simpel was het en is het nog steeds. Behandel anderen online ook met respect: op social media, in datingapps en tijdens vergaderingen, door op tijd te komen, vriendelijk te zijn en communicatief. Houd rekening met anderen: ghost je date niet, door plots te verdwijnen zonder iets te zeggen, leen (Netflix) wachtwoorden van anderen niet aan derden en beperk werk-mails en apps tot kantoortijden, zodat anderen echt kunnen ontspannen.
Val niemand lastig met je crypto-kapitaal en dring je beleggingsadvies niet op. Gelooft iemand in andere meningen dan jij? Breng de naastenliefde en het geduld op om ze niet te overtuigen, want dat heeft zelden zin. Ga een gesprek aan, waarin je interesse toont in iemands dieperliggende overtuigingen. Zo ontstaat er ruimte voor echte verbinding.
Dit is een hoofdstuk uit Niet appen tijdens het eten. Je kan het boek bestellen via deze pagina. Organiseer je binnenkort een bedrijfevent, congres, webinar, personeelsdag of seminar? Hier vind je meer info over de lezing (en quiz) over digitale etiquette.
